Podlasie, jest dla mnie bardzo odległe. Dlatego miło było mi choć na weekend przenieść się w ten rejon naszego kraju. Jest on dla mnie magiczny, bo jest tu cicho, spokojnie, nikt nigdzie się nie spieszy, a niektóre drogi jeszcze nie doczekały się asfaltu. Co było dla nas zaskoczeniem, bo zawsze gdzieś w okolicy, w której mieszkamy jest polna droga, ale tu taka polna droga, nieco ubita, ale piaszczysta, jest główną drogą do kolejnych wiosek. Tu przy takiej drodze stoją zwykłe znaki drogowe witające w wiosce.  Planując tu podróż, warto zastanowić się, czy będziecie chcieli zwiedzić wnętrza niektórych budynków, ponieważ trzeba to uzgodnić wcześniej z ich opiekunem. 

„kraina otwartych okiennic” co to takiego?

To magiczne zaproszenie do pięknego świata kolorowych dekoracji i tradycyjnych zdobień lokalnej architektury. To głównie trzy wioski, w których praktycznie 90% zabudowy jest zdobiona kolorowymi okiennicami i innymi drewnianymi dekoracjami: wiatrownice, nad i podokienniki, narożniki. To pozostałości tradycyjnej architektury tego regionu. To zdobienia snycerskie.

Poza kolorowymi detalami, jest wiele innych elementów dużej i małej architektury niespotykanych w innych częściach naszego kraju. To chociażby drewniane kolorowe cerkwie. Odwaga kolorystyczna elewacji przypomina mi skandynawskie domy, które też są zawsze w typowej kolorystyce. Wnętrza cerkwi są skromnie zdobione, zazwyczaj w drewniane detale i niesamowite ikony. To dla mnie wspaniały przykład łączący minimalizm, skromność i lokalną tradycję.

Dodatkowo przy drodze można spotkać kapliczki i krzyże wotywne, które były tu stawiane na początku i końcu wsi, aby ochronić mieszkańców od różnych zaraz. Ostatni taki krzyż został postawiony we wsi Soce podczas ostatniej pandemii koronawirusa. Lata mijają, ale tradycja i sposoby na wszelkie zło, z dziada pradziada przechodzą na kolejne pokolenia. 

architektura wsi – informacje dla ambitnych

Z tego względu, że z wykształcenia jestem i architektem i urbanistą, postanowiłam bardziej zainteresować się układem urbanistycznym wsi. Dla tych, którzy chcą bardziej zagłębić się w architekturę tego regionu, warto w szczegółach przyglądnąć się wsi Trześcianka. To staroruska osada, która ma układ liniowy. Domy są stawiane w towarzystwie zagród i innych budynków gospodarczych na długich działkach, ustawionych krótszym bokiem do drogi głównej. 

Zwróćcie uwagę, że w wielu domach od strony ulicy nie ma okien. W tym miejscu znajdowały się ciemne komory, które służyły jako spiżarnie do przechowywania żywności. Każdy dom wyróżnia się kolorowymi kontrastowymi zdobieniami, które są głównie wokół okien. Jeśli szukacie ciekawych połączeń kolorystycznych do Waszego domu, tu możecie je odnaleźć. 

Układ wsi pochodzi z czasów królowej Bony, która przeprowadziła tu olbrzymią rewolucję urbanistyczną, tak zwaną pomiarę włócznej. Uporządkowała układ wsi i sprawiedliwie wydzieliła działki gospodarzy. Dzięki temu można do dzić poczuć tu ład i porządek.